Upadłość konsumencka jest procedurą, która pozwala osobom fizycznym, które nie są w stanie spłacić swoich długów, na częściowe lub całkowite oddłużenie. Zdarza się, iż upadli konsumenci posiadają zaciągnięty kredyt hipoteczny i nie są w stanie spłacać rat kredytu, co powoduje narastające zadłużenie. By zatrzymać spiralę kredytową upadły może skorzystać z instytucji upadłości konsumenckiej. Co w takim przypadku dzieje się z nieruchomością objętą hipoteką? Odpowiemy w niniejszym wpisie.
Hipoteka – kredyt hipoteczny
Hipoteka to rodzaj zabezpieczenia kredytu lub pożyczki, wiążącej się z prawem rzeczowym nieruchomości. Jeżeli decydujemy się na zaciągnięcie kredytu hipotecznego to instytucja hipoteki używana jest jako zabezpieczenie tegoż kredytu. W zasadzie jest to środek ochronny stosowany przez bank i działa jako „gwarancja”, która w określonych przypadkach pozwoli bankowi na odzyskanie pożyczonych środków.
Upadłość konsumencka a kredyt hipoteczny
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie powoduje wygaśnięcia hipoteki. Zgodnie z przepisami prawa upadłościowego, wierzytelności zabezpieczone hipoteką zaspokajane są z sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości, na której została ustanowiona. Nie jest to dobra wiadomość dla upadłego, któremu zależy na zatrzymaniu nieruchomości, bowiem syndyk, po ogłoszeniu postanowienia, przejmie majątek dłużnika i sprzeda nieruchomość, na której znajduje się hipoteka. Kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości objętej hipoteką przeznaczana jest na spłatę tej konkretnej wierzytelności. W przypadku gdy nieruchomość nie jest objęta hipoteką to kwota uzyskana ze sprzedaży przeznaczana jest na spłatę wszystkich wierzycieli.
Oczywiście nie zawsze musi dojść do sprzedaży nieruchomości! Podczas rozpatrywania wniosku o upadłość konsumencką sąd dokładnie bada skład i majątek dłużnika. Jeżeli zobowiązania dłużnika wynikają np. z zaciągniętego kredytu hipotecznego, a nieruchomość objęta hipoteką jest jedynym majątkiem dłużnika – wydaje się, iż sąd nie ma wyjścia i musi wyznaczyć syndyka, by zajął się sprzedażą nieruchomości, by końcowo uwolnić dłużnika od zobowiązań kredytu hipotecznego. Po sprzedaży nieruchomości, hipoteka zostanie wykreślona z księgi wieczystej, a upadłość zapewni dłużnikowi umorzenie długu wobec banku.
W przypadku gdy środki ze sprzedaży nieruchomości przekroczą wartość zobowiązań wynikających z kredytu hipotecznego – uzyskana nadwyżka zostanie podzielona na spłatę pozostałych wierzycieli upadłego.
W takim razie co zrobić gdy jestem dłużnikiem, mam nieruchomość i chcę ją ochronić?
Najrozsądniejszym wyjściem z takiej sytuacji będzie skorzystanie przez dłużnika z instytucji układu konsumenckiego, o którym pisaliśmy już na naszym blogu.
Układ konsumencki, jak sama nazwa wskazuje, jest układem, który zawierany jest pomiędzy konsumentem (osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej) a wierzycielami. Dzięki takiemu układowi, dłużnik może ochronić swój majątek i jednocześnie uzyskać oddłużenie, co koniec końców może pozwolić na zachowanie praw do nieruchomości. Należy jednak podkreślić, iż układ konsumencki jest instytucją bardziej wymagającą, bowiem musimy zawrzeć układ z wierzycielami, którzy nie zawsze są skorzy do współpracy i przystają na proponowane warunki.