W sytuacji utraty płynności finansowej osoba zadłużona może ochronić swój majątek, jednocześnie ustalając warunki spłaty zobowiązań względem swoich wierzycieli. Układ z wierzycielami jest możliwy nie tylko przez przedsiębiorców, ale z takiej instytucji mogą skorzystać również konsumenci i to nie tylko w ramach upadłości konsumenckiej. Doskonałym rozwiązaniem w sytuacji pogorszenia się sytuacji finansowej konsumenta jest właśnie zawarcie układu konsumenckiego. Co to takiego i jak go zawrzeć?
Układ konsumencki
Układ konsumencki to instrument prawny przewidziany przez prawo upadłościowe, który odwołuje się również do przepisów ustawy prawo restrukturyzacyjne i pozwala na zawarcie ugody z wierzycielami. W sytuacji utraty płynności finansowej konsument może złożyć wniosek do właściwego sądu upadłościowego, w którym będzie dążył do zastosowania instytucji układu konsumenckiego, dzięki któremu będzie mógł uzgodnić warunki spłaty wierzytelności, uwzględniając swoją trudną sytuację finansową.
Podczas układu konsumenckiego dochodzi do restrukturyzacji zobowiązań dłużnika, a sam układ uważany jest za alternatywę od upadłości konsumenckiej. Niestety ustawodawca nie uregulował w żadnym akcie prawnym definicji układu konsumenckiego.
W doktrynie przyjęło się, iż układ konsumencki to dokument zawierający cechy umowy cywilnoprawnej, w którym dłużnik i wierzyciele określają wszelkie zasady i warunki układu i dokonują zmian w jego treści zgodnych z orzeczeniem sądu. Należy pamiętać, iż żeby układ zyskał moc prawną musi zostać zatwierdzony przez właściwy sąd.
W jaki sposób zawrzeć układ?
Niewątpliwym jest, że układ konsumencki jest rozwiązaniem dla niewypłacalnych konsumentów, tj. osób, które utraciły zdolność do spłaty ciążących na nich zobowiązań finansowych. Tak jak wspomnieliśmy powyżej, zawarcie układu konsumenckiego odbywa się poprzez ściśle określone postępowanie, tj. postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Wniosek o zawarcie układu składa się na urzędowym formularzu, który powinien zawierać m.in.:
• spis wierzytelności spornych,
• aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną składników majątkowych,
• wykazanie okoliczności uzasadniających złożenie przedmiotowego wniosku i ich uprawdopodobnienie,
• spis wierzycieli, w tym: dane teleadresowe, wysokości należnych wierzytelności i określone terminy ich spłat).
Zawarcie układu następuje w drodze postanowienia, po przeprowadzeniu przez sąd upadłościowy postępowania. Oczywiście sąd upadłościowy może również odrzucić wspominany wniosek. Po otwarciu procedury zawarcia układu konsumenckiego, sąd ustanawia w sprawie nadzorcę sądowego, którego zadaniem jest udzielanie pomocy dłużnikowi w sformułowaniu propozycji w ramach układu. Nadzorca sporządza również spis wierzytelności i spis wierzytelności spornych, czy zwołuje zgromadzenia wierzycieli w celu głosowania nad układem. O nadzorcy sądowym pisaliśmy już na Naszym blogu. Kto nie czytał – polecamy nadrobić zaległości 😉
Zgromadzenie wierzycielu musi odbyć się w terminie 3 miesięcy od dnia otwarcia postępowania. Od tego terminu są wyjątki, bowiem w określonych przypadkach zgromadzenie może odbyć się w terminie 4 miesięcy. Łączna długość trwania postępowania nie może wynieść 6 miesięcy.
By układ konsumencki został zaakceptowany musi zgodzić się na jego plan większość wierzycieli, którzy posiadają łącznie co najmniej 2/3 sumy wszystkich wierzytelności spornych.
Po spełnieniu powyższego, nadzorca sądowy wnosi do sądu wniosek o zatwierdzenie układu. Jeżeli sąd go zatwierdzi – możemy zacząć oddłużanie na podstawie zawartej ugody z wierzycielami. Co do zasady, wierzyciele godzą się na rozłożenie płatności na raty, na odroczenie spłaty zadłużenia czy nawet umorzenie części zobowiązań.
Czas trwania układu
Układ konsumencki może być zawarty na okres do 5 lat, a jeżeli w masie upadłości jest nieruchomość służąca do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych konsumenta – wtedy omawiany układ może być zawarty na dłużej niż 5 lat, jeżeli przewiduje on zachowanie nieruchomości przez dłużnika.
Koszty postępowania przy zawarciu układu
Jedną z podstawowych korzyści płynących z zawarcia układu konsumenckiego dla dłużnika jest ochrona majątku przed egzekucją komorniczą. Ale jakie są koszty zawarcia omawianego układu?
Mianowicie, złożenie wniosku o otwarcie „restrukturyzacji konsumenckiej” będzie Nas kosztowało 30 zł, bowiem tyle wynosi opłata sądowa od wniosku. Poza ww. opłatą, dłużnik będzie musiał wnieść zaliczkę na koszty postępowania w wysokości równowartości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (bez wypłat nagród z zysku) w trzecim kwartale roku poprzedniego niż rok złożenia wniosku. Do kosztów układu konsumenckiego musimy doliczyć również wynagrodzenie nadzorcy sądowego.