Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał kolejny wyrok na korzyść konsumentów, którzy zaciągnęli kredyt hipoteczny indeksowany kursem franka szwajcarskiego. Trybunał zdecydował, że konsumenci nie będą musieli składać przed sądem sformalizowanego oświadczenia o skutkach nieważności umowy kredytu frankowego, a także tego, że konsument ma prawo do zwrotu pełnej wartości roszczeń, bez pomniejszenia jej o równowartość odsetek.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7 grudnia 2023 r. (C-140/22)
TSUE orzekł, iż art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że w kontekście uznania nieważności w całości umowy kredytu hipotecznego zawartej z konsumentem przez instytucję bankową ze względu na to, iż umowa ta zawiera nieuczciwy warunek, bez którego nie może ona dalej obowiązywać:
- stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą wykonywanie praw, które konsument wywodzi z tej dyrektywy, jest uzależnione od złożenia przez tego konsumenta przed sądem oświadczenia, w którym twierdzi on, po pierwsze, że nie wyraża zgody na utrzymanie w mocy tego warunku, po drugie, że jest świadomy z jednej strony faktu, że nieważność wspomnianego warunku pociąga za sobą nieważność wspomnianej umowy, a z drugiej – konsekwencji tego uznania nieważności, i po trzecie, że wyraża zgodę na uznanie tej umowy za nieważną;
- stoją na przeszkodzie temu, aby rekompensata żądana przez danego konsumenta z tytułu zwrotu kwot, które zapłacił on w wykonaniu rozpatrywanej umowy, została pomniejszona o równowartość odsetek, które ta instytucja bankowa otrzymałaby, gdyby umowa ta pozostała w mocy.
Komunikat Rzecznika Finansowego po wyroku C-140/22
Po omawianym w dzisiejszym wpisie wyroku TSUE, głos zabrał Rzecznik Finansowy: „Wyrok ten ma istotne znaczenie dla wszystkich konsumentów-kredytobiorców, którzy zawarli umowę kredytu denominowanego lub indeksowanego do kursu waluty obcej, zawierającą nieuczciwe warunki, które nie były indywidualnie negocjowane. Rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości może mieć istotny wpływ także na inne umowy zawierane z konsumentami, w których przedsiębiorca sformułował nieuczciwe warunki, które nie były indywidualnie negocjowane. Pytania prejudycjalne skierowane w niniejszej sprawie dotyczą bowiem roszczeń restytucyjnych konsumenta i przedsiębiorcy – o zwrot świadczeń wykonanych na podstawie nieważnej umowy – a w tym kwestii wymagalności i przedawnienia tych roszczeń czy odsetek za opóźnienie.”.
Nie da się ukryć, że wyrok TSUE z dnia 7 grudnia 2023 r. jest wyrokiem prokonsumenckim i kładzie on kres pojawiąjącym się przed polskimi sądami próbom interpretowania polskiego prawa cywilnego, a co za tym idzie, odformalizowania postępowania o oświadczenia o świadomości skutków nieważności umowy kredytowej.