Z obowiązujących obecnie przepisów prawa wynika, iż każda niewypłacalna osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej może ogłosić upadłość konsumencką. Coś, co w tym kontekście jest niezwykle istotne to fakt, że sąd tylko w wyjątkowych sytuacjach może umorzyć zobowiązania bez ustalenia planu spłat. Będzie to związane na przykład z trwałą niezdolnością do dokonywania jakichkolwiek spłat wierzycieli. W decydowanej większości przypadków ustalany jest jednak plan spłat. To nic innego, jak swego rodzaju harmonogram opracowywany na okres roku, dwóch lat, do 36 miesięcy lub od 36 do 84 miesięcy. Jest on opracowywany na podstawie przeprowadzonej analizy upadłego.
Syndyk przystępując do sporządzenia projektu planu spłat ocenia czy upadły przyczynił się do powstania zadłużenia z powodu swojej lekkomyślności lub niedbalstwa czy też zadłużenie powstało z przyczyn obiektywnych niezależnych od upadłego. Ustalenie tych okoliczności ma podstawowe znaczenie przy ustalaniu projektu planu spłaty.
Na jakiej podstawie ustalany jest plan spłat?
Plan spłat jest ustalany na podstawie wielu czynników. Brane są pod uwagę aspekty, takie jak możliwości zarobkowe upadłego, liczba osób będących na utrzymaniu upadłego, potrzeby mieszkaniowe, a także wysokość niezaspokojonych wierzytelności. W ustalaniu planu spłat pod uwagę bierze się również doświadczenie zawodowe, wykształcenie oraz stan zdrowia. Bardzo często to właśnie te czynniki decydują o możliwościach zarobkowych upadłego.
Postępowanie dłużnika podczas realizacji spłat
Bardzo ważną informacją jest fakt, że w czasie wykonywania spłat upadły podlega szeregowi zakazów oraz nakazów. Zakazem objęte są między innymi te czynności prawne, które mogłyby skutkować pogorszeniem zdolności do realizowania planu spłat wierzycieli. Mowa w tym miejscu przede wszystkim o kolejnym zapożyczaniu się. W sytuacji, gdy z perspektywy zadłużonego, podjęcie pewnych kroków będzie uzasadnione, może on wystosować odpowiedni wniosek do sądu. Dopiero otrzymanie pozytywnej opinii umożliwia realizację konkretnych czynności. Konsultacji wymaga więc między innymi nabywanie praw, zaciąganie zobowiązań czy nawet rozwiązanie umowy o pracę zapewniającej upadłemu stałe źródło dochodu.
Trzeba pamiętać, że rolą sądu jest jedynie zatwierdzenie lub odrzucenie wniosku o podjęcie czynności pranych. Nie może on jednak ingerować w zapis lub warunki umowy. Jako przykład można podać, iż zaciągnięcie kolejnej pożyczki może zostać przez sąd zaakceptowane w sytuacji, gdy otrzymana kwota będzie przeznaczona na pokrycie leczenia upadłego.