W obliczu finansowych trudności, przedsiębiorstwa często znajdują schronienie w postępowaniu restrukturyzacyjnym, które ma na celu uniknięcie upadłości i umożliwienie powrotu do stabilności. Jednym z kluczowych elementów tego procesu jest możliwość wykonywania czynności zwykłego zarządu, które zapewniają kontynuację codziennej działalności biznesowej w okresie restrukturyzacji. Te działania są niezbędne do zachowania płynności operacyjnej firmy, utrzymania zaufania wśród interesariuszy i ochrony jej wartości. Przedsiębiorca, wobec którego otworzono postępowanie restrukturyzacyjne, jest zazwyczaj ograniczony w zarządzie swym majątkiem. Do wykonania niektórych czynności przedsiębiorca potrzebuje zgody np. nadzorcy czy zarządcy sądowego. Ale jakie czynności będzie mógł podejmować przedsiębiorca w ramach zwykłego zarządu?
Czym są czynności zwykłego zarządu?
Definicja czynności zwykłego zarządu nie została zdefiniowana w żadnej ustawie. Co więcej, w polskim systemie prawa występuje ona w różnych kontekstach, w zależności od omawianej czynności prawnej. Czynności zwykłego zarządu to, co do zasady, bieżące działania niezbędne do utrzymania normalnej, codziennej operacyjności przedsiębiorstwa. Obejmują one codzienne decyzje zarządcze, takie jak zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie finansami, utrzymanie relacji z klientami i dostawcami, a także inne działania niezbędne do prowadzenia bieżącej działalności.
W doktrynie uważa się, że przez czynności zwykłego zarządu trzeba rozumieć wszelkie czynności związane z normalnym tokiem działalności przedsiębiorstwa, w tym szczególnie dotyczące codziennej aktywności handlowej, produkcyjnej, usługowej, jak również te zmierzające do utrzymania majątku w stanie dotychczasowym. Wszelkie czynności dotyczące zmiany w obszarze majątku, których nie dokonuje się w prawidłowym toku funkcjonowania przedsiębiorstwa, mogą być uznane za przekraczające zakres zwykłego zarządu (P. Filipiak [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, wyd. III, red. A. Hrycaj, LEX/el. 2023, art. 39).
Czynności zwykłego zarządu w postępowaniu restrukturyzacyjnym
O czynności zwykłego zarządu w postępowaniu restrukturyzacyjnym mówi art. 39 Prawa restrukturyzacyjnego. Zgodnie z ww. przepisem, dłużnik może dokonać czynności zwykłego zarządu po powołaniu nadzorcy sądowego. Dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymaga zgody nadzorcy sądowego, chyba że ustawa przewiduje zezwolenie rady wierzycieli. Jeśli dłużnik dokona czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu, bez wymaganej zgody nadzorcy, czynność ta uważana jest za nieważną.
Zgodę nadzorcy sądowego na czynność prawną należy traktować jak zgodę osoby trzeciej na gruncie przepisów kodeksu cywilnego. Zgoda ta jest konieczna dla ważnego i skutecznego dokonania czynności. Jeśli zgoda jest udzielana po dokonaniu czynności, przyjmuje postać zatwierdzenia. Zgoda wyrażona po złożeniu oświadczenia woli (zatwierdzenie) ma moc wsteczną od jego daty (P. Filipiak [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, wyd. III, red. A. Hrycaj, LEX/el. 2023, art. 39).
Podsumowanie
Czynności zwykłego zarządu w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu ciągłości działania przedsiębiorstwa i są niezbędne dla jego przetrwania i odbudowy. Te działania, obejmujące zarządzanie codziennymi operacjami biznesowymi, są fundamentem, na którym budowana jest skuteczna restrukturyzacja. Umożliwiają one firmie utrzymanie swojej działalności, ochronę wartości majątkowej i przygotowanie gruntów pod długoterminowe odzyskanie stabilności finansowej.